Thuốc lá được coi là nguyênnhân gây tử vong chủ yếu ở vùng Tây Thái Bình Dương, nơi ước tính có tới 50-60%nam giới và 8-10% nữ giới hút thuốc lá và mức tiêu thụ thuốc lá theo đầu ngườicao nhất thế giới. Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi năm có khoảng3.000.000 ca tử vong do thuốc lá trên toàn cầu. Các nhà khoa học dự báo với tỷlệ hút thuốc hiện thời, số người chết hàng năm do các bệnh thuốc lá sẽ lên tới10.000.000 mỗi năm vào năm 2025, trong đó 7.000.000 ở các nước đang phát triểnnhư Việt Nam.
Hút thuốc lá là nguyên nhânhàng đầu gây ung thư phổi.Theo các nghiên cứu trướcđây, người ta đã cho biết rằng trong khói thuốc lá có chứa hàng ngàn chất hóahọc khác nhau tồn tại dưới hai dạng: dạng hạt và dạng khí. Dạng hạt gồm cácchất gây nghiện như: nicotin, hắc ín, trong đó bao gồm rất nhiều các chất hóahọc như benzen, benzopyren là các chất gây ung thư trên thực nghiệm. Theo ướctính, mỗi điếu thuốc lá thường chứa 0,5microgam hàm lượng 3-4 benzopyren. Cácchất độc dạng khí trong khói thuốc gồm có CO, những khí độc khác giống khí thảicủa ôtô, xe máy khi chúng không đốt cháy hết nhiên liệu như amoniắc, hydrogen,cyanid.
Người không hút thuốc lánhưng phải thường xuyên hít thở trong môi trường có khói thuốc do người kháchút cũng bị nguy hiểm như những người hút thuốc, họ là những người "hút thuốcthụ động". Dòng khói phụ (dòng khói tỏa ra từ đầu điếu thuốc đang cháy) chứa sốlượng lớn các chất gây ung thư và các chất độc hại khác. Một số trường hợp cácchất độc chứa trong dòng khói này nhiều gấp 30 lần so với dòng khói chính (làdòng khói do người hút hít vào).
Ngành công nghiệp thuốc lá đãmang lại lợi ích không nhỏ cho kinh tế xã hội như giải quyết công ăn việc làm,đóng góp một phần đáng kể vào nguồn thu của ngân sách quốc gia. Tuy vậy, xét vềmặt tác hại thì hút thuốc lá gây tổn thất lớn cho xã hội. Những chi phí dễ nhìnthấy là tiền mua thuốc lá, các chi phí về hỏa hoạn, tai nạn, dọn dẹp nhà cửa.Bên cạnh đó có nhiều chi phí mang tính dài hạn, lớn, khó đo lường là các tổnthất do giảm khả năng lao động, chi phí chữa bệnh do hút thuốc lá gây nên. Cóthể nói, chi phí cho các thiệt hại mà hút thuốc gây nên gấp rất nhiều lần lợiích nhỏ về kinh tế mà ngành công nghiệp sản xuất thuốc lá mang lại.
Hút thuốc không những lànguyên nhân gây nên nhiều bệnh ung thư mà còn gây nên các bệnh viêm nhiễm đườnghô hấp, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, các bệnh về tim mạch, thai chết lưu, giảmcân trẻ sơ sinh, đột quỵ, bệnh mạch máu ngoại biên, loét miệng nối dạ dày vànhiều bệnh khác.
Hút thuốc là nguyên nhân của30% trong tổng số các loại ung thư ở người, bao gồm ung thư phổi, thanh quản,thực quản, khoang miệng, bàng quang, tuỵ, dạ dày, vú, cổ tử cung. Trong khóithuốc, ngoài chất nicotin ảnh hưởng lên hệ tim mạch còn có trên 40 loại hóachất khác nhau gây ung thư. Trong các chất độc này phải kể đến benzopyren làchất có khả năng 100% gây ung thư trên thực nghiệm. Người hút thuốc có nguy cơmắc và chết do ung thư phổi và thanh quản cao gấp 10 - 30 lần so với ngườikhông tiếp xúc với khói thuốc. Hút thuốc ở tuổi càng trẻ, thời gian hút càngdài, số lượng thuốc hút trong một ngày càng nhiều càng có nguy cơ cao. Ở Việt Nam,hút thuốc lào, ăn trầu thuốc cũng là yếu tố nguy cơ cao gây ung thư phổi và ungthư khoang miệng. Nếu người hút thuốc có kèm theo nghiện rượu thì nguy cơ mắcung thư càng cao hơn nữa. Thuốc lá và rượu có tác dụng hỗ trợ cho nhau để gâynên ung thư ở người.
Người đang hút thuốc mà bỏhút thì nguy cơ bị ung thư sẽ giảm dần theo thời gian. Sau 5 năm ngừng hút thìnguy cơ bị ung thư phổi giảm đi 50%, sau 10 năm ngừng hút thì nguy cơ còn khôngđáng kể, gần như người không hút. Những người không hút thuốc nhưng sống hoặclàm việc trong môi trường cùng với người hút thuốc cũng có nguy cơ mắc các loạibệnh liên quan đến thuốc lá như bệnh tim mạch, hô hấp và ung thư như chínhngười hút, nhất là đối với phụ nữ và trẻ em (hút thuốc thụ động).
Dự án phòng chống bệnh ungthư quốc gia Bệnh viện K TW
0 nhận xét:
Đăng nhận xét