Đi tiểu là một động tác theoý muốn, có sự kết hợp hài hòa giữa sự co bóp mạnh của bàng quang và sự giãn nởthật rộng của cổ bàng quang, đó là cơ vòng trong và cơ vòng ngoài (cơ vòng niệuđạo). Cơ vòng trong còn có tên là cơ vòng nhẵn, chịu sự chi phối của hệ thầnkinh thực vật, còn cơ vòng ngoài chịu sự chi phối của não. Như vậy, muốn đitiểu được phải có đủ các điều kiện: bàng quang co bóp đủ mạnh, các cơ vòng giãnnở đủ rộng, niệu đạo thông thương, không bị vướng mắc. Thiếu một trong các yếutố trên sẽ dẫn đến bí tiểu.
Nguyên nhân gây bí tiểu?
Bình thường, khi lượng nướctiểu trong bàng quang có từ 250ml-800ml sẽ gây kích thích buồn tiểu; lưu lượngnước tiểu thải ra khoảng 20ml/giây. Tiểu lâu, hay tiểu khó là biểu hiện của sựkháng cự của các lớp cơ thắt chống lại những cản trở gây bít tắc ở cổ bàngquang. Bàng quang sẽ không co bóp đủ mạnh trong các trường hợp: mất sự liên hệvới hệ thần kinh thực vật, đặc biệt là khi bị chấn thương cột sống; thành bàngquang bị chai xơ do viêm mạn tính, mô đàn hồi bị thay thế bằng mô sợi làm bàngquang co bóp yếu.
Hệ thống tiết niệu trong cơthể.
Tuy nhiên, nếu bàng quanghoạt động bình thường, nhưng các cơ vòng nhẵn (tức là cổ bàng quang) không giãnnở cũng sẽ gây bí tiểu. Nguyên nhân khiến cổ bàng quang không giãn nở là: mấtliên lạc với hệ thần kinh thực vật, hay gặp trong các trường hợp chấn thươngcột sống; cơ vòng bị xơ chai bẩm sinh hay do viêm mạn tính; cơ vòng bị biếndạng và chèn ép bởi u tiền liệt tuyến, bị bít kín do sỏi ở bàng quang; chấnthương cột sống khiến não không tác động được vào cơ vòng nữa sẽ gây bí tiểu.
Và cuối cùng, nếu niệu đạomất thông suốt do bị chít hẹp do viêm làm xơ hóa, bị bít lại do sỏi, bị vỡ dochấn thương... cũng sẽ gây bí tiểu.
Nói tóm lại, có nhiều nguyênnhân khiến bệnh nhân bị tiểu lâu, tiểu khó, như:
Các nguyên nhân chung thườnglà: các bệnh do tổn thương tủy sống, chèn ép tủy sống do lao, do khối u, cácbệnh viêm rễ thần kinh tủy sống; sau chấn thương có vỡ xương chậu; sau mổ vùngbàng quang, sỏi bàng quang; các bệnh ở vùng bàng quang như: các khối u, sỏibàng quang, túi thừa bàng quang, xơ cứng cổ bàng quang... hoặc do viêm nhiễmlâu ngày.
Riêng với phụ nữ, ngoài nhữngnguyên nhân chung như trên còn có thể gặp một số nguyên nhân khác như: do cáckhối u vùng tiểu khung chèn vào bàng quang như u ở tử cung, u buồng trứng...,do có thai...
Đối với nam giới, ngoàinguyên nhân chung kể trên, tiểu lâu, tiểu khó còn có thể do: sỏi bàng quanghoặc niệu đạo; viêm tuyến tiền liệt, u xơ tuyến tiền liệt ở người già; chấnthương niệu đạo; chít hẹp niệu đạo sau chấn thương hoặc do viêm nhiễm ở niệuđạo.
Điều trị cách nào?
Khi gặp các nguyên nhân trên,bạn cần đi khám chuyên khoa thận - tiết niệu hoặc khám nam khoa để tìm đúngnguyên nhân gây bệnh bí tiểu, tiểu khó, có như thế việc điều trị bệnh mới dứtđiểm và hiệu quả.
Tùy thuộc vào nguyên nhân gâybệnh, bác sĩ sẽ có cách xử lý thích hợp. Chẳng hạn, nếu khó tiểu, bí tiểu do ulành tiền liệt tuyến gây chèn ép, sỏi mắc nghẽn tại cổ bàng quang hay niệu đạo,chấn thương vỡ, giập niệu đạo, chấn thương cột sống... bệnh nhân phải đượcthông tiểu ngay, đó là các biện pháp phẫu thuật lấy sỏi, giải quyết sự chèn épđường tiểu hoặc dùng các ống dẫn nước tiểu luồn vào niệu đạo tới bàng quang chonước tiểu thoát ra ngoài. Các nguyên nhân khác có thể dùng thuốc hoặc can thiệpngoại khoa.
Bệnh bí tiểu, khó tiểu cầnphải điều trị càng sớm càng tốt. Vì nếu cứ để tình trạng ứ đọng nước tiểu kéodài sẽ gây ra sự căng trướng toàn bộ hệ tiết niệu, viêm nhiễm tiết niệu ngượcdòng và suy thận. Lúc đó sẽ rất nguy hiểm đến tính mạng.
BS. Vũ Nhân
0 nhận xét:
Đăng nhận xét